Էրիկ Վանյան «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Միջին դպրոց 6․10 դասարան 

Ժամանակով մի աղքատ մարդ կար. որքան աշխատում Էր, որքան չարչարվում Էր, դարձյալ միևնույն աղքատն Էր մնում:

 

Հուսահատված, մի օր նա վեր կացավ, թե՝ պետք է գնամ գտնեմ աստծուն, տեսնեմ ես երբ պետք է պրծնեմ այս աղքատությունից, ու ինձ համար մի բան խնդրեմ:

 

Ճանապարհին մի գայլ պատահեց.

 

— Առաջ բարի, մարդ-ախպեր, ուր ես գնում, -հարցրեց գայլը:

 

— Գնում եմ աստծու մոտ, — պատասխանեց աղքատը,— դարդ ունեմ ասելու:

 

—Դե որ գնաս աստծու մոտ, – խնդրեց գայլը, – ասա մի սոված գայլ կա. գիշեր ցերեկ ման է գալիս սար ու ձոր, ուտելու բան չի գտնում, ասա մինչև երբ պետք է սոված մնա. որ ստեղծել ես՝ ինչու չես կերակուր հասցնում:

1. Թիվը նեկայացրո՛ւ կարգային գումարելիների գումարի տեսքով:

2098=2000+90+8

6720=6000+700+20

1986=1000+900+80+6

2094=2000+90+4

8009=8000+9

2985=2000+900+80+5

9012=9000+10+2

3040=3000+40

 

 

 

2. Գրի՛ր հաջորդող թիվը:

2098,2099

6720,6721

1986,1987

2094,2095

8009,8010

2985,2986

9012,9013

3040,3041

Լինում են, չեն լինում, երկու եղբայր են լինում։Փոքրը ՝ հիմար, մեծը ՝ իմաստուն։Փոքր եղբայրը շուն ուներ։ Իսկ մեծ եղբայրը կատու ուներ․մեծ եղբայրը կռվել էր փոքր եղբոր հետ, իսկ կատուն՝ շան հետ.փոքր եղբայրը շանը մի օր վերցրեց ու գնաց․գնաց-գնաց և հանդիպեց մի աղքատ շալակատարի.Նրանք գնում են և ջրի մեջ բռնում են մի կախարդական ձուկ. բայց հանկարծ ձուկը խոսում է, իսկ շալակատարը էլ չի կարողանում խոսել։ Նրանք վերադառնում են տուն։ Դու մի ասի, ձուկը չար էր, նրան պապիկի կինն էր ուղարկել ՝ «Ոսկե ձկնիկ» հեքիաթի միջից։Մեծ եղբայրը հաշտվում է փոքր  եղբոր հետ։Խելոքը և հիմարը վաճառեցին կատվին և շանը ավերակին։Ավերակը կապեց խելոքին և հիմարին։ Բայց շատ շուտ է տխրելու համար, որովհետև հետո գալիս է բարի ոսկե ձկնիկը, վերածվում մարդու և փրկում նրանց։ Հետո նրանք ոսկի են գտնում, մի մասը տալիս են ձկնիկին և վերադառնում են տուն։

1.Լուծի՛ր խնդիրները։  

1 կգ խնձորն արժե 400 դրամ, իսկ 1 կգ տանձը՝  600 դրամ։ Որքա՞ն դրամ է պետք վճարել 4-ական կիլոգրամ խնձոր և տանձ գնելու համար:

Լուծում`

I տարբերակ   4․400=1600    4.600=2400     1600 +2400=4000

II տարբերակ      4.(400+600)=4000

Պատ․՝4000 դրամ։

 

Բ․ Ռազմիկն ուներ 6000 դրամ: Նա գնեց 4 կգ ձմերուկ և 3 կիլոգրամ սեխ: Որքա՞ն դրամ մնաց Ռազմիկի մոտ, եթե մեկ կիլոգրամ ձմերուկն արժեր 80 դրամ իսկ մեկ կիլոգրամ սեխը՝ 120 դրամ:

Լուծում

I տարբերակ   4.80=320     3.120=360     320+360=680    6000-680=5320

II տարբերակ  6000-(120.3+80.4)=5320

Պատ․՝ 5320 դրամ։

 

Գ. Մսով կարկանդակն արժե 90 դրամ, իսկ կարտոֆիլով կարկանդակը՝ 40 դրամ: Որքա՞ն գումար է հարկավոր 9-ական մսով և կարտոֆիլով կարկանդակ գնելու համար:

Լուծումւււււււււււււււււււււււււււււււււււււււււււււււււււ

I տարբերակ   9.90=810    9.40=360      810+360=1170

II տարբերակ  9․(90+40)=1170

Պատ․՝1170 դրամ։

 

Դ․ Մսով խաչապուրին արժե 120 դրամ, իսկ պանրով խաչապուրին՝ 70 դրամ: Որքա՞ն գումար է հարկավոր 4 մսով և 6 պանրով  խաչապուրի գնելու համար:

Լուծում՝

I տարբերակ  4.120=480     6.70=420    480+420=900

II տարբերակ  120.4+70.6=900

Պատ․՝900 դրամ։

 

2. Լրացրո՛ւ պակասող թվերը։

6 կգ =6000 գ

2 կգ =2000  գ

5 տ =5000  կգ

3 տ =3000  կգ

2 ց =200  կգ

4 ց =400 կգ

2000 կգ = 2 տ

8000 կգ =8  տ

1000 գ =1 կգ

8000 գ =8  կգ

300 կգ =3 ց

800 կգ =8  ց

 

3. Թվերը գրի՛ր տառերով։

 

4541 – չորս հազար   հինգ  հարյուր  քառասունմեկ

12.600 – տասներկու  հազար  վեց հարյուր

37.610 –  երեսունյոթ  հազար  վեց  հարյուր  տասը

55.348 –հիսունհինգ  հազար  երեք հարյուր  քառասունութ

78.417 – յոթանասունութ  հազար   չորս հարյուր  տասնյոթ

35.601 – երեսունհինգ  հազար  վեց հարյուր մեկ

315.605 – երեք հարյուր  տասնհինգ հազար  վեց հարյուր   հինգ

721.400 – յոթ  հարյուր  քսանմեկ  հազար  չորս  հարյուր

631.924 – վեց հարյուր  երեսունմեկ  հազար  ինը հարյուր  քսանչորս

935.001 –ինը հարյուր  երեսունհինգ  հազար   մեկ

4.Թվերը գրի՛ր թվանշաններով:

 

չորս հարյուր հիսունհինգ  հազար երկու հարյուր վաթսունութ -455.268

երկու հարյուր հիսունվեց հազար ութ հարյուր քսանհինգ -256.825

վեց հազար յոթ հարյուր քսանմեկ -6721

քսանվեց հազար ութ հարյուր տասնմեկ -26.811

հինգ հազար հինգ հարյուր -5500

տասը հազար վեց հարյուր ութսունութ -10.688

երկու հազար երկու -2002

չորս հազար տասնվեց –4016

 

 

5.Գրի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի միավորը 3 է, հարյուր հազարավորը՝ 7, իսկ մյուս թվանշանները՝ 0:

7

0

0

0

0

3

 

6. Գրի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի տասնավորը 2 է, հազարավորը՝ 1, իսկ մյուս թվանշանները՝ 7:

7

7

1

7

2

7

 

7. Գրի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի տասնավորը 9 է, հարյուրավորը 5 է հարյուր հազարավորը՝ 1, իսկ մյուս թվանշանները՝ 0:

1

0

0

5

9

0

 

 

 

1. Լուծել խնդիրները։

Ա․ Դպրոցով 3 ավտոբուսով և 4 մարդատար մեքենայով էքսկուրսիա գնացին։ Ամեն ավտոբուսի մեջ 15 մարդ էր նստել, իսկ ամեն մեքենայի մեջ՝ 5 մարդ։ Քանի՞ մարդ էր էքսկուրսիա գնացել։

Լուծում՝3.15=45        4.5=20        45+20=65

 

Պատ․՝65 մարդ։

 

Բ․ Գրապահարանն ունի 8 դարակ։ 5 դարակներից յուրաքանչյուրում կա 9 գիրք, իսկ  մնացած դարակներից յուրաքանչյուրում՝ 10 գիրք։ Գրապահարանում քանի՞ գիրք կա։

Լուծում՝8-5=3      5.9=45      3.10=30    45+30=75

Պատ․՝75 գիրք։

 

Գ․ Գնացքը 5 վագոն ունի։ 4 վագոններից յուրաքանչյուրում 40 ուղևոր կա։ Քանի՞ ուղևոր կա  5-րդ վագոնում, եթե ամբողջ գնացքում կա 210 ուղևոր։

Լուծում՝4.40=160     210-160=50

Պատ․՝50  ուղևոր։

Դ․ Դահուկորդը մեկ ժամում 40 կմ է անցնում։ Նա 3 ժամում քանի՞ կմ կանցնի։

Լուծում`3.40=120

Պատ․՝120 կմ։

Ե․ Ինքնաթիռը մեկ ժամում 450 կմ է անցնում։ 2 ժամում ինքնաթիռը քանի՞ կմ կանցնի։

Լուծում`2.450=900

Պատ․՝900 կմ։

 

ՏԵՐՆ ՈՒ ԾԱՌԱՆ

Աստված բարի տա ձեզ էլ, երկու ախպորն էլ։ Լինում են, չեն լինում երկու աղքատ ախպեր են լինում։ Մտածում են ինչ անեն, ոնց անեն, որ իրենց տունը պահեն։ Վճռում են՝ փոքրը տանը մնա, մեծը գնա մի ունևորի ծառա մտնի, ռոճիկ ստանա, ղրկի տուն։

 

Էսպես էլ մեծը վեր է կենում գնում մի հարուստի մոտ ծառա մտնում։

 

Ժամանակ նշանակում են մինչև մին էլ կկվի ձեն ածելը։ Էս հարուստը մի չլսված պայման է դնում ծառային։ Ասում է՝ «մինչև էն ժամանակը թե դու բարկանաս, դու հազար մանեթի տուգանք տաս ինձ, թե ես բարկանամ՝ ես տամ»։

— Ես որ հազար մանեթ չունեմ ո՞րտեղից տամ,— ասում է ծառան։

 

— Բան չկա, փոխարենը ինձ տասը տարի ձրի կծառայես։

1. Լրացրո՛ւ աղյուսակի դատարկ վանդակները։

	1 հատի/ կտորի արժեքը	2 հատի արժեքը	3 հատի արժեքը	4 հատի արժեքը
Կարկանդակ	110 դրամ	220 դրամ	330 դրամ	440 դրամ
Փքաբլիթ	120  դրամ	240 դրամ	360 դրամ	480 դրամ
Թխվածքաբլիթ	200 դրամ	400 դրամ	600 դրամ	800 դրամ
Պիցցա	150 դրամ	300 դրամ	450 դրամ	600 դրամ
Հալվա	130 դրամ	260 դրամ	390 դրամ	520 դրամ

 

Ա․ Որքա՞ն գումար է հարկավոր  մեկ կարկանդակ և երեք փքաբլիթ գնելու համար։

Լուծում՝110+360=470 դրամ։

Պատասխան՝470 դրամ։

Բ․ Որքա՞ն գումար է հարկավոր հինգ կտոր պիցցա և երկու կտոր հալվա գնելու համար։

Լուծում՝5․150=750  2.130=260  750+260=1010 դրամ։

Պատասխան՝1010 դրամ։

Գ․ Որքա՞ն գումար է հարկավոր  երկու կտոր թխվածքբլիթ և երեք կտոր հալվա գնելու համար։

Լուծում՝

3.130=390

2.200=400

400+390=790 դրամ։

Պատասխան՝790 դրամ։