Մենք գիտենք, որ a + (b + c) արտահայտությունը կարելի է գրել առանց փակագծերի: a + (b + c) = a + b + c: Այս գործողությունը անվանում են փակագծերի բացում:
Փակագծերը, որոնց առջև դրված է ‘+’ նշանը, բացվում են այսպես. Բաց են թողնվում փակագծերը և ‘+’ նշանը՝ չփոխելով փակագծերում գտնվող գումարելիների նշանները: Եթե փակագծերում առաջին գումարելին գրված է առանց նշանի, ապա այն պետք է գրել ‘+’ նշանով:
Օրինակ. Բացենք a + (b – c – k) արտահայտության փակագծերը:
Բաց ենք թողնում փակագծերը և նրանց միջև գտնվող ‘+’ նշանը, արտագրում ենք փակագծերում գտնվող գումարելիներն իրենց նշաններով, չմոռանալով, որ առաջին գումարելին պետք է գրել ‘+’ նշանով, քանի որ այն գրված է եղել առանց նշանի.
a + (b – c — k) = a + b — c — k:
Փակագծերը, որոնց առջև դրված է ‘-‘ նշանը, բացվում են այսպես. բաց են թողնում փակագծերը և ‘-‘ նշանը՝ փակագծերում գտնվող գումարելիների նշանները փոխարինելով հակադիր նշաններով:
Օրինակ . Բացենք a — (-b + c — k) արտահայտության փակագծերը: Փակագծերը պարունակում են երեք գումարելիների գումար՝ -b, +c, -k: Փակագծերի առջև դրված է ‘-‘ նշանը: Ուրեմն, փակագծերը բացելու համար պետք է տվյալ արտահայտության մեջ չգրել փակագծերը և նրանց առջև գտնվող ‘-‘ նշանը: -b, +c, -k գումարելիները պետք է արտագրել հակադիր նշաններով՝
a — (-b + c — k) = a + b — c + k:
Առաջադրանքներ․
1) Հաշվե՛ք․
ա) 48 — 12 • ( -5 )=48-(-60)=48+60=108
բ) 69 — (-12 ) • ( -5 )=69-(+60)=69+(-60)=9
գ) 129 — 15 • 9 =129-135=129+(-135)=-6
դ) 456 — 45 • ( -6 ) =456-(-270)=456+270=726
ե) 158 — 45 • 7 =158-315=158+(-315)=-157
զ) 258 — 13 • ( -7 ) =258-(-91)=258+(+91)=+349=349
2)Բացե՛ք փակագծերը և հաշվե՛ք․
ա) + ( 5 + 7 ) =+12=12
բ) + ( 3 — 8 + 7 ) = 3 — 8 + 7=-5+7=+2=2
գ) + ( — 3 + 8 + 7 ) =— 3 + 8 + 7=-3+(+15)=+12=12
դ) + ( — 10 — 12 + 1 ) =— 10 — 12 + 1=-22+1=-21
ե) — ( 5 + 7 ) =-5 -7=-12
զ) — ( 3 — 8 + 7 ) = -3 +8 – 7=+5-7=-2
է) — ( — 3 + 8 + 7 ) =+ 3 – 8 – 7=-5-7=-12
ը) + ( — 10 — 12 + 1 ) = — 10 — 12 + 1 =-22+1=-21
3)Կոորդինատային հարթության վրա նշե՛ք A ( -8 ; 3 ), B ( 1 ; 3 ), C ( 1 ; -2 ) կետերը։ Կառուցե՛ք D կետն այնպես, որ ստացվի ABCD ուղղանկյուն։
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․
1)Բացե՛ք փակագծերը․
ա) — ( 45 — 35 ) =-45+35=-10
բ) — ( 45 — 7 • 5 ) = -45 + 7 • (-5)=-45+(-35)=-80
գ) — ( 45 — 53 ) =-45+53=+8=8
դ) — ( 9 • 5 — 53 ) =-9.(-5)+53=+45+53=+98=98
2)Պարզեցրե՛ք թվային արտահայտությունը․
ա) ( 12 — 27 ) • ( — 1 ) =-15.(-1)=+15=15
բ) ( — 1 ) • ( 35 — 88 ) =-1.(-53)=+53=53
գ) ( — 1 ) • ( 56 — 74 ) =-1.(-18)=+18=18
դ) ( — 1 ) • ( — 28 — 112 ) =-1.(-140)=+140=140
3)Կոորդինատային հարթության վրա պատկերե՛ք A ( 5 ; 3 ), B(-2 ; 3 ), C ( -2 ; -2 ), D ( 5 ; -2 ) գագաթներով ABCD ուղղանկյունը։