Էրիկ Վանյան «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Միջին դպրոց 7․10 դասարան 

1.Փակագծերում տրված բառերից և բառակապակցություններից նախադասության մտքին համապատասխանող գոյականներ ստացի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

2. Փակագծում տրված բառերից և բառակապակցություններից նախադասության մտքին համապատասխանող գոյականներ ստացի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Եֆրեմովի «Անդրոմեդի միգամածությունը» ֆանտաստիկական վեպում պատմում է մի խումբ տիեզերագնացների (տիեզերք գնալ) հեռավոր միջաստղային  ճանապարհորդության  (ճանապարհորդել) մասին:Նրանց աստղաթիռի արագությունը (արագ) շատ մոտ է լույսի արագությանը (արագ), և ժամանակը երկրայինի համեմատությամբ (համեմատել) շատ դանդաղ է շարժվում:Տիեզերագնացները գալակտիկայի ամենահեռավոր շրջաններին հասնելու առաջարկություն (առաջադրել) ունեն: Պիտի հասնեն այն աստղին, որի մոլորակներից (մոլորել) մեկի վրա, ըստ որոշ ենթադրության (ենթադրել) մեզ նման մարդիկ են բնակվում: Ինչպիսի՜ն կլինի ամբողջ մարդկության ցնծությունը (ցնծալ), երբ նրանք վերադառնան ու այլ աշխարհի մարդկանցից ողջույն բերեն:

3. Փակագծում տրված գոյականները գրի´ր համապատասխան հոլովով:

Նյու Յորքի (Նյու Յորք) բնակիչները զարմանքով դիտում էին 19-ամյա մի ուսանողի (ուսանող), որը սիրալիր ժպիտով (ժպիտ) սեղմում էր մի մեծ հանրախանութ մտնող բոլոր այցելուների (այցելուներ) ձեռքերը: Այդ ձևով (ձև) 8643-րդ հաճախորդին (հաճախորդ) ողջունելուց (ողջունել) հետո նա վեր պարզեց կապտած ձեռքը և բացականչեց.

-Ուռա´: Ռուզվելտի ռեկորդը (ռեկորդ) գերազանցեցի:

Հավանաբար քչերին (քչեր) է հայտնի, որ 1907 թվականին (թվական) Սպիտակ տան (տուն) մի ընդունելության (ընդունելություն) ժամանակ ԱՄՆ-ի (ԱՄՆ) այն ժամանակվա նախագահը սեղմել էր 8513 մարդու (մարդ) ձեռք:

 

1. Տեքստի մեջ ընդգծիր ուղղական հոլովով դրված գոյականները:
Սևանը հայկական բնաշխարհի գլխավոր մարգարիտն է և ժողովրդի ազգային հպարտությունը: Սևանա լիճը ամենամեծ քաղցրահամ լիճն էլ ԱՊՀ երկրների տարածքում: Գեղեցիկ լիճը շրջապատված է լեռնաշղթաներով և խիտ լեռնային անտառներով, ինչը ստեղծում է անհավատալի գեղատեսիլ տեսարան: Դեպի  լիճ հոսում են 28 գետեր, իսկ դուրս է գալիս միայն մեկը՝ Հրազդան գետը:

Սևանի տեսքը հմայիչ է, երբ հեռվից նկատում ես՝ ինչպես է այն տարրալուծվում երկնքի կապույտի հետ և ավելի ու ավելի է մեծանում, երբ մոտենում ես։ Իսկական անակնկալ հյուրերի համար, նույնիսկ եթե նրանք շատ էին լսել Սևանի մասին և գիտեն, թե այն ինչպիսին կլինի՝ սխալվում են: Լճի ափը աննկարագրելի գեղատեսիլ է: Դուք կարող եք հիանալ դրանով չիչխանի և սոճու խիտ անտառներից, տեսնել՝ ինչպես են ամպերը դանդաղ և հպարտորեն ընկնում Հայկական լեռնաշխարհից ՝ ծածկելով լճի արծաթե հայելին: Եվ եթե դուք ամառային պարզ մի օր այցելեցիք Սևան, ապա կտեսնեք, թե ինչպես է լիճը արևի շողերի ներքո ստանում երկնքի հետ համահունչ վառ կապույտը: Սևանի ջուրը փոխում է իր գույնը քամելեոնի պես: Հանգիստ օրերին լիճը պարզ փիրուզագույն է, ամպամած օրերին` խիստ մոխրագույն: Գիշերները ջուրը արծաթագույն է դառնում՝ լիալուսնի լույսի ներքո:

2. Հոլովել բանաստեղծ, փողոց, նավ, ծերունի բառերը:

Ուղղական հոլով՝բանաստեղծ,փողոց, նավ, ծերունի

Սեռական հոլով՝բանաստեղծի,փողոցի,նավի,ծերունու

Տրական հոլով՝բանաստեղծին,փողոցին,նավին,ծերունուն

Հայցական հոլով՝բանաստեղծը,փողոցը, նավը, ծերունուն

Բացառական հոլով՝բանաստեղծից,փողոցից,նավից,ծերունուց

Գործիական հոլով՝բանաստեղծով,փողոցով,նավով,ծերունիով

Ներգոյական հոլով՝բանաստեղծի մեջ,փողոցում,նավում,ծերունու մեջ։

3. Տրված գոյականները դարձրու ինչի՞, ու՞մ հարցին պատասխանող, ընդգծիր վերջավորությունները և բացատրիր տարբերությունը:
Ծառ-Ծառի, գիրք-գրքի,։, ուտելիք-ուտելիքի-, միրգ-մրգի, երեխա-երեխայի,, երեկո-երեկոյի, ապակի-ապակու, թագուհի-թագուհու,ձի-ձիու, պատանի-պատանու,ցերեկ-ցերեկվա,տարի-տարվա, շաբաթ-շաբաթվա, գիշեր-գիշերվա, աշուն-աշնան, ուսում-ուսման, ամառ-ամառվա, լեռ-լեռան, մորաքույր-մորաքրոջ, դասընկեր-դասընկերոջ, տիկին-տիկնոջ, քույր-քրոջ, աներ-աներոջ, տեր-տիրոջ, կնքահայր-կնքահոր, մայր-մոր,նախամայր-նախամոր, հորեղբայր-հորեղբոր, շուն-շան, արյուն-արյան, հեռագրասյուն-հեռագրասյան, ուրախություն-ուրախության, սեր-սիրո, գալուստ-գալստի, ծնունդ-ծննդի, աղջիկ-աղջկա:

4. Տրված բառերին ավելացրու ու՞մ, ինչի՞ հարցերին պատասխանող բառեր և ստացված կապակցություններով կազմիր նախադասություններ:
Հրավեր, ստորոտ, բարձունք, ճանապարհ, այգի:
Օրինակ` Կտուր- տան կտուր: Տան կտուրը ծածկված է աշնան տերևներով:

Հրավեր-հարսանիքի հրավեր։Ինձ հրավիրել էին հարսանիքի։

Ստորոտ-լեռան ստորոտ։Լեռան ստորոտում բարձր արձագանքներ էին լսվում։

Բարձունք-լեռան բարձունք։Մենք հաղթահարեցինք լեռան բարձունքը։

Ճանապարհ-Արատեսի ճանապարհ։Արատեսի ճանապարհը շատ երկար էր։

Այգի-խնձորի այգի։Խնձորի այգին շատ խնամված էր և գեղեցիկ։

5. Ընկեր, սրճարան գոյականները հոլովի´ր:

Ի՞նչ հարցի է պատասխանում հոլովներից յուրաքանչյուրը:

Ուղղական հոլով՝ընկեր,սրճարան-ո՞վ,ի՞նչ

Սեռական հոլով՝ընկերոջ,սրճարանի-ու՞մ,ինչի՞

Տրական հոլով՝ընկերոջը,սրճարանին-ու՞մ,ինչի՞ն

Հայցական հոլով՝ընկերոջը,սրճարանը-ու՞մ,ի՞նչը

Բացառական հոլով՝ընկերոջից,սրճարանից-ումի՞ց,ինչի՞ց

Գործիական հոլով՝ընկերոջով,սրճարանով-ումո՞վ,ինչո՞վ

Ներգոյական հոլով՝ընկերոջ մեջ,սրճարանում-ու՞մ մեջ,ինչու՞մ

6. Փորձի´ր բացատրել, թե ի´նչ են ցույց տալիս գործիական հոլովով դրված ընդգծված գոյականները:

7. Փորձի´ր բացատրել, թե ի՞չ են ցույց տալիս տրական հոլովով դրված ընդգծված գոյականները:

 

Տրական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան,որին տրվում կամ մոտենում է մի բան և կամ որին հանգում է ենթակայի գործողությունը։

Ես կյանքում չեմ կարողանա մոռանալ այդ օրը։Հիմա ես ձեզ ամեն ինչ մանրամասն կպատմեմ։Մի կիրակի օր ,մենք դասարանով որոշեցինք գնալ լքված շենք։Մենք բոլորս հավաքցեվինք ուղիղ ժամը 13։00 այդ շենքի մոտ։Բայց հետո տեղի ունեցավ այն,որից հետո բոլորը չեն կարողանում մոռանալ այս պատմությունը։Մենք մտանք այդ հինգ հարկանի  շենքը։Մենք  բաժանվեցինք խմբերի՝մենք ընկերներով,Նարեկենք՝իրենց ընկերներով և աղջիկները։Դավիթները որոշեցին մնալ մուտքի մոտ և սպասել մեզ։Մենք ընկերներով գնացինք երկրորդ հարկ,Նարեկենք՝երրորդ,իսկ աղջիկները՝ չորրորդ։Հինգերոդ հարկ մենք գնալու էինք բոլորով միասին։Առանջին կես ժամը ոչինչ չէր կատարվում։Մենք պատմում էինք տարբեր վախենալու պատմություններ,զրույցում էինք և ծիծաղում։Երբ մենք ավարտեցինք մեր զրույցը, ուղևորվեցինք ամեն ինչ ուսումնասիրելու։Դավիթները գնացին առաջին սենյակ։

Դավիթ Մինասյան՝-Դավ,նայի ինչ գտա։

Դավիթ Գրիգորյան՝-Լավ էլ մեծ փայտ է,պահիր քեզ մոտ։

Դավիթ Մինասյան՝-Եղավ։

Դավիթ Մինասյան՝-Էրիիիի՜կ,  դանակը կտաս։

Էրիկ՝-Ինչու՞ է քեզ այն պետք։

Դավիթ Մինասյան՝-Ուզում եմ փայտս սրել։

Էրիկը իջավ առաջին հարկ՝թողնելով մնացածին երկրորդ հարկում։

Էրիկ՝-Վերցրու։

Էրիկը ետ վազեց երկրորդ հարկ։

Էրիկ՝-Տղե՛ք, սենյակները շատ են,առաջարկում եմ բաժանվենք խմբերի։

Էրիկն  ու  Վահանը գնացին առաջին սենյակ,Դանիելն ու Արսենը՝երկրորդ սենյակ,դե Վահագնը ու Տիգրանն էլ՝ երրորդ։

-Շը՛լըփ․․․

Վահան՝-Էրո,ես ի՞նչ էր։

Էրիկ՝Ես չգիտեմ,բայց հաստատ ինչ-որ մի կեղտոտ բան։

Վահան՝Լավ։

Դանիել՝-Կատու՜ուուու։

Դանիելը վերցրեց կատվին իր հետ։

Արսեն՝-Ինչու՞ է քեզ պետք այդ կատուն։

Դանիել՝-Նայի ինչ լավն է,նա միշտ ինձ հետ է լինելու։

Տիգրան՝-Վգո,նայի՛ր հետքե՜ր։

Վահագն՝Արի կանչենք տղեքին։

Վահագնը ու Տիգրանը կանչեցին բոլորին և գնացինք այդ հետքերով։Այդ հետքերը տանում էին դեպի երրորդ հարկ։

Վահագն՝Վա՜յյ,էս կատուն ձայներ է հանում,խանգարում է մեզ։

Դանիել՝Վա՜յյ,թողեք կատվին հանգիստ։

Երբ տղաները հասան երրորդ հարկ,նրանք տեսան վախեցած Սեմին և Գևորգին։

Բոլորը՝-Սեմ և Գևորգ, ի՞նչ է պատահել։

Սեմ՝-Տղղաներրը գննացիիին այյյն սենյյակ և ետտ չեեկան։

Մենք շուտ գնացինք այդ սենյակ,բայց արդեն ուշ էր։Նարեկը լացում էր։

Բոլորը՝-Նարե՛կ, ինչու՞ ես լացում։

Նարեկ՝-Ռաֆֆոյիին ինչ-որր մեկը հեննց նոր տարավվվ։

Բոլորը տեսան ջարդված պատուհանն  և որոշեցին չմոտենալ  այդ պատուհանին։

Բոլորը բարձրացան աղջիկների մոտ՝ չորրորդ հարկ։

Աղջիկները՝-Տղանե՛ր, շուտ եկեք։

Տղաները՝-Ի՞նչ է պատահել։

Աղջիկները՝-Ռաֆոյին հենց նոր մեկը բռնած տանում էր։

Տղաները՝Ու՞ր տարավ։

Աղջիկները՝Չգիտենք։

Վահագն՝Մենք էլ չենք հասցնի իրեն փրկենք։

Բոլորը բարձրացան հինգերորդ հարկ։

Այնտեղ նրանք տեսան պատերի վրա տարբեր անհասկանելի գրվածք և վախենալու նկար։

Բոլորը՝Սա ի՞նչ  է։

Աղջիկները՝Նա շատ նման է նրան ով,որ գողացել էր Ռաֆայելին։

Բոլորը վախեցան և շուտ վազեցին առաջին հարկ,բայց դուռը փակ էր։

Արփինե՝-Մենք պետք է փախնենք այն պատուհանի շնորհիվ։

Վազգենը վազեց երրորդ հարկ և տեսավ,որ պատուհանի հետ ամեն ինչ նորմալ է։

Վազգեն՝-Պատուհանի հետ ամեն ինչ նորմալ է շուտ վազեք այստեղ։

Բոլորը վազեցին երրորդ հարկ և տեսան,որ իրոք պատուհանի հետ ամեն ինչ նորմալ էր։

Էրիկ՝Եկեք վերցնենք այս կրակմարիչը և նետենք պատուհանի վրա,որպեսզի դուրս գանք։

Էրիկը վերցրեց կրակմարիչը և բոլորը միասին վազեցին առաջին հարկ։Այնտեղ նրանք ջարդեցին պատուհանը և դուրս եկան այդ լքված և արեղծվածային շենքից։

Վահան՝Նայե՛ք,Ռաֆոն  այնտեղ է։

Ռաֆայելը կապված ընկած էր գետնին։Բոլորը մոտեցան նրան և Դավիթ Մինասյանն  ազատեց նրան իր դանակի շնորհիվ։Երբ բոլորը շրջվեցին,Վահագնը չկար։

Դանիել՝Քանի որ Վահագնը ուզում էր բոլորիս այստեղ թողեր և գնար,առաջարկում եմ առանց նրա գնանք։

Բոլորը՝Ո՛չ,նա մեր դասընկերն է։

Հանկարծակի Դանիելի ձեռքից ցատկեց նրա կատուն և վազեց։Բոլորը քարացած նայում էին,թե ուր է նա գնում։

Տաս րոպե հետո Վահագնը կատվի հետ միասին ետ վերադարձան։

Վահագն՝Շնորհակալություն Դանիել,որ այդ կատվին չթողեցիր այդտեղ,նա իմ կյանքը փրկեց։

Վահագնը պատմեց,որ  կատուն ճանկռել էր այդ չար մարդու դեմքը,Վահագնը կարողացել էր ազատվել և փախչել։

Բոլորը փախան այդտեղից և այդ օրվանից,ոչ ոք այդտեղ չվերադարձավ։